અંજીરના ફાયદા અને તેના ઘરેલુ ઉપચારમાં ઉપયોગ કરવાની રીત

  BY DIETICIAN HIRAL RAFALIYA APEX CLINIC

અંજીરમાં મળતા પોષત તત્વ 

અંજીરમાં કેલરી ઓછી હોય છે. લગભગ 100 ગ્રામ તાજા અંજીરમાં માત્ર 74 કેલરી હોય છે અને તે દ્રાવ્ય(સોલ્યૂબલ) ડાયેટરી ફાઇબર, આવશ્યક પોષકતત્વો અને છોડના ઘણા સંયોજનોથી ભરપૂર છે, અંજીર એન્ટિઓક્સિડેન્ટ ફ્લેવોનોઇડ્સનું પાવરહાઉસ છે જેમાં કેરોટીન, લ્યુટિન, ટેનીન, ક્લોરોજેનિક એસિડ્સ અને વિટામિન એ, ઇ અને કે નો સમાવેશ થાય છે.

જે ફ્રીરેડિકલ્સને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે અને કેન્સર, ડાયાબિટીસ જેવા ઘણા લાંબા રોગોને અટકાવે છે અને બળતરા ઘટાડે છે.

તદુપરાંત, તાજા અંજીરમાં નિયાસિન, પાયરિડોક્સિન, ફોલેટ્સ અને પેન્ટોથેનિક એસિડ જેવા બી કોમ્પ્લેક્સ વિટામિન્સ C, જે ચયાપચય માટે સહ-પરિબળ તરીકે કામ કરે છે. 

સૂકા અંજીર કેલ્શિયમ, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, કોપર, પોટેશિયમ, સેલેનિયમ અને ઝિંક જેવા ખનિજોથી ભરપૂર હોય છે. પોટેશિયમ બ્લડ પ્રેશર અને હૃદયના ધબકારાને નિયંત્રિત કરતા શરીરના પ્રવાહીને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે, ત્યારે આયર્ન લાલ રક્તકણોની રચના અને એકંદર આરોગ્ય માટે આવશ્યક ખનિજ છે.

અંજીર મહિલાઓ માટે આશ્ચર્યજનક રીતે સારા છે અને શરીરમાં કેલ્શિયમ અને આયર્નના સ્તરને ફરીથી ભરવા માટે દરરોજ 2-4 સૂકા અંજીર ખાઓ. તદુપરાંત, એક અઠવાડિયા સુધી અંજીરનો ઉકાળો સેવન કરવામાં આવે તો તાણયુક્ત (strained) માસિક ચક્રને નિયંત્રિત કરી શકે છે.

અંજીરના સેવનથી મળે છે અન્ય ફાયદા 

1) પાચક આરોગ્યમાં વધારો કરે છે

અંજીર કબજિયાતને દૂર કરે છે અને એકંદરે પાચક આરોગ્યને સુધારે છે. 2-3 અંજીરને આખી રાત પાણીમાં પલાળી રાખો અને બીજા દિવસે સવારે તેનું મધ સાથે સેવન કરો, અને તમે તમારી કબજિયાતની તકલીફને અલવિદા કહી શકો છો. ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ રોજ નું એક અંજીર મધ વગર લઇ શકે.

ફાઇબર પાચન માટે ઉત્તમ છે, અને અંજીર ડાયેટરી ફાઇબરથી ભરપૂર હોય છે, જે આંતરડાની તંદુરસ્ત હિલચાલમાં મદદ કરે છે અને કબજિયાતને દૂર કરે છે. તે સ્ટૂલમાં જથ્થાબંધ ઉમેરો કરે છે અને શરીરમાંથી તેમના સરળ માર્ગને પ્રોત્સાહન આપે છે. અંજીરમાં રહેલા ફાઇબર ઝાડાની સારવાર પણ કરે છે અને સમગ્ર પાચનતંત્રને શાંત કરે છે.

અંજીર તમને સંપૂર્ણ(ફુલફિલની) અનુભૂતિ કરાવે છે અને તમને વધુ પડતું ખાવાથી રોકે છે.

2) હૃદયની તંદુરસ્તી સુધારે છે 

અંજીરમાં પેક્ટીન હોય છે, જે એક દ્રાવ્ય ફાઇબર છે જે કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને ઘટાડવા માટે જાણીતું છે. 

અંજીરમાં રહેલું ફાઇબર તમારી પાચક શક્તિમાં વધારાનું કોલેસ્ટ્રોલ સાફ કરે છે અને તેને દૂર કરવા આંતરડામાં લઈ જાય છે.

અંજીરમાં વિટામિન બી ૬ પણ હોય છે જે સેરોટોનિનના ઉત્પાદન માટે જવાબદાર છે. આ સેરોટોનિન તમારા મૂડને વેગ આપે છે અને કોલેસ્ટરોલ ઘટાડે છે.

સૂકા અંજીર એકંદરે કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડે છે કારણ કે તેમાં ઓમેગા -3 અને ઓમેગા -6 ફેટી એસિડ્સ અને ફાયટોસ્ટેરોલ હોય છે જે શરીરમાં કુદરતી કોલેસ્ટ્રોલ સંશ્લેષણને ઘટાડે છે.

3) એનિમિયા મટાડવામાં મદદ કરે 

બાળકો, કિશોરો અને માસિક સ્રાવ અને સગર્ભા સ્ત્રીઓએ જટિલતાઓને ટાળવા માટે ખાસ કરીને તેમના આયર્ન સ્તરનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. ઉપરાંત, જો તમે બીમાર છો અથવા સર્જરી કરાવી છે, તો તમારા શરીરમાં આયર્નનું સ્તર વધારવા અને સમસ્યાને અસરકારક રીતે હલ કરવા માટે તમારા આહારમાં અંજીરનો સમાવેશ કરો.

4) ડાયાબિટીસના રોગીઓમાં સુગરનું સ્તર નીચું કરવામાં મદદ કરે 

પર સર્વિંગ (૧૦૦ ગ્રામ) સૂકા અંજીરમાં 19-26 ગ્રામ સુગર હોય છે. 

માત્ર ફળ જ નહીં, પરંતુ પાંદડા પણ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. અંજીરના પાંદડામાં આશ્ચર્યજનક ગુણધર્મો હોય છે જે તમારા લોહીમાં સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર, આહારમાં અંજીરના પાંદડાઓનો સમાવેશ કરવાથી ઇન્સ્યુલિન આધારિત ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં જમ્યા પછી બ્લડસુગરના વધારાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળી હતી.

તમે ચાના રૂપમાં અંજીરના પાનનું સેવન કરી શકો છો. તમે ફિલ્ટર કરેલા પાણીમાં 4-5 અંજીરના પાન ઉકાળીને આને ચાની જેમ પી શકો છો. તમે પાવડર મેળવવા માટે અંજીરના પાંદડાને સૂકવીને ગ્રાઇન્ડ પણ કરી શકો છો. એક લિટર પાણીમાં આ પાવડરની બે ચમચી ઉમેરો અને તેને ઉકાળો. તમારી ચા તૈયાર છે!

બને ત્યાં સુધી ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ તાજાં અંજીર જ પસંદ કરવા. સૂકા અંજીરની સરખામણીએ તાજાં અંજીરમાં કેલરી અને સુગરનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે." આમ પણ ડાયાબિટીઝના દર્દીઓએ વધુ પડતા સૂકા ફળો ખાવાની સલાહ આપવામાં આવતી નથી કારણ કે તે ખાંડની દ્રષ્ટિએ વધુ કેન્દ્રિત હોય છે. 

અંજીર ફાઇબરની માત્રામાં સારા હોય છે અને જ્યારે મધ્યસ્થતામાં લેવામાં આવે છે ત્યારે તે ડાયાબિટીઝના દર્દીઓ માટે સારું છે. એકસાથે વધારે જથ્થામાં અને સૂકા અંજીરનું સેવન કરવાનું ટાળો.

5) અંજીરના ફાયદા ત્વચા માટે

A) કરચલીઓ અટકાવે 

એક અધ્યયનમાં જાણવા મળ્યું છે કે અંજીરના અર્કમાં કરચલીવાળી ત્વચા પર એન્ટિઓક્સિડેટિવ અને એન્ટિ કોલેજનેઝ અસર છે અને કરચલીઓની ઊંડાઈની ટકાવારીમાં ઘટાડો થાય છે 

અન્ય એક અભ્યાસમાં, એવું જાણવા મળ્યું હતું કે અંજીરના ફળના અર્ક ધરાવતા ફોર્મ્યુલેશનથી ત્વચાની મેલેનિન, ટ્રાન્સ-એપિડર્મલ પાણીની ખોટ અને ત્વચાના સીબુમમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે. તેનાથી સ્કિન હાઇડ્રેશન પણ વધ્યું હતું. તેથી, અંજીરનો ઉપયોગ હાયપરપીગમેન્ટેશન, ખીલ, ફ્રીકલ્સ અને કરચલીઓના ઉપાય તરીકે થઈ શકે છે.

B) ખીલ અને મસાઓના ઈલાજમાં 

ફોડા અને ફોલ્લા જેવા ત્વચાની બળતરાના વિવિધ સ્વરૂપોને નીચે લાવવા માટે તમે ત્વચા પર સીધા જ અંજીરનો ફેસ પેક બનાવીને લગાવી શકો છો. 

C) તમારી ત્વચાને નરમ અને કોમળ બનાવો

અંજીરમાં વિટામિન સી વધુ માત્રામાં હોય છે, જે એક શક્તિશાળી એન્ટિઓક્સિડેન્ટ છે જે ત્વચાના ટોનને હળવા અને બહાર કાઢવામાં પણ મદદ કરે છે. સુંવાળી પેસ્ટ મેળવવા માટે પાંચ અંજીરને બ્લેન્ડ કરો. તેમાં એક ચમચી પાવડર ઓટમીલ અને દૂધ અને અડધી ચમચી સૂકા આદુનો પાવડર ઉમેરો. સારી રીતે મિક્સ કરી સુંવાળી પેસ્ટ બનાવી લો. નરમ અને મુલાયમ ત્વચા મેળવવા માટે અઠવાડિયામાં બે વાર આ ફેસ પેકનો ઉપયોગ કરો.

6) વાળ માટેના અંજીરના ફાયદા

અંજીર વાળની સંભાળના ઉદ્યોગમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે કારણ કે તેમના અર્કનો ઉપયોગ આકર્ષક વાળના કન્ડિશનર બનાવવા માટે થાય છે. આ અર્ક ખોપરી ઉપરની ચામડીને ભેજ પૂરો પાડે છે અને વાળના ડિટેંગલિંગમાં મદદ કરે છે. તેઓ વાળને ભારે બનાવ્યા વિના અથવા વજન ઘટાડ્યા વિના મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે.

વાળ ખરવા સામાન્ય રીતે યોગ્ય પોષણના અભાવને કારણે થાય છે. અંજીરમાં મેગ્નેશિયમ, વિટામિન સી અને વિટામિન ઇ જેવા વાળને અનુકૂળ પોષક તત્વો હોય છે જે વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ ફળમાં હાજર આવશ્યક પોષક તત્વો વાળના વિકાસને વેગ આપવા માટે ખોપરી ઉપરની ચામડીમાં રક્ત પરિભ્રમણને ઉત્તેજીત કરે છે.

અંજીર ખાવાનો શ્રેષ્ઠ સમય કયો છે?

કારણ કે સૂકા ફળોનું સેવન કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય સવારે હોય છે. તાજા ફળની વાત કરીએ તો, તેમાં કોઈ નિશ્ચિત સમય નથી.

નોર્મલ વ્યક્તિ દરરોજ 2-3 અંજીરનું સેવન કરી શકે. 

ડાયાબિટિસના દર્દી માટેઃ શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે તાજા અંજીરનો ઉપયોગ કરો.

તાજા અંજીર તેના શુષ્ક અંજીર કરતા વધુ પૌષ્ટિક હોય છે, તેથી તેમાંથી વધુ ને વધુ ને તમારા આહારમાં સામેલ કરવાનો પ્રયાસ કરો.

લગભગ ૧૦૦ ગ્રામ તાજા અંજીર ફક્ત ૭૪ કેલરી પ્રદાન કરે છે અને સૂકા અંજીર ૨૪૯ કેલરી પ્રદાન કરે છે.

૨ મીડીયમ સાઈઝ સૂકા અંજીરમાં ૧૫ ગ્રામ કાર્બોહાઈડ્રેટ હોય છે 

સૂકા અંજીરનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ 61 છે, જે તેને મધ્યમ શ્રેણીમાં મૂકે છે. 

અંજીર વાનગીઓ 

1. અંજીર જામ

2. અંજીર કેક 

3. અંજીર હલવો

4. અંજીર સલાડ

Fig Nutrition Profile

Figs are low on calories. Around 100 grams of fresh figs provide just 74 calories and immensely rich in soluble dietary fibre, essential nutrients and a host of plant compounds that contribute to healing health benefits. Figs are a powerhouse of antioxidant flavonoids which include carotenes, lutein, tannins, chlorogenic acids and vitamins A, E and K which assists in scavenging free radicals and prevents a host of chronic diseases like cancer, diabetes and reduces inflammation.

Moreover, fresh figs are heaped with B complex vitamins like niacin, pyridoxine, folates, and pantothenic acid which acts as co-factors for metabolism. 

Dried figs are super-rich in minerals like calcium, iron, magnesium, copper, potassium, selenium and zinc. While Potassium aids in balancing the body fluids that regulate blood pressure and heart rate, iron is a vital mineral essential for the formation of red blood cells and overall health.

Figs are amazingly good for women and eat 2-4 dried figs on a daily basis to refill the calcium and iron levels in the body. Moreover, strained anjeer decoction consumed for a week can regulate the menstrual cycle.

Enhance Digestive Health

Figs relieve constipation and improve the overall digestive health. Soak 2-3 figs in water overnight and consume them with honey the next morning, and you can bid goodbye to your constipation woes.

Fiber is great for digestion, and figs are loaded with dietary fiber, which aids healthy bowel movement and relieves constipation. It adds bulk to the stools and promotes their smooth passage through the body. The fiber in figs also treats diarrhea and soothes the entire digestive system.

A high fiber diet is what you need to set your digestive system right, and figs are a must-have as they make you feel full and stop you from overeating.

Improve Heart Health 

Figs contain pectin, a soluble fiber that is known to reduce cholesterol levels. 

The fiber in figs clears the excess cholesterol in your digestive system and carries it to the bowels to eliminate it.

Figs also contain vitamin B6 that is responsible for producing serotonin. This serotonin boosts your mood and lowers cholesterol.

Dry figs reduce the overall cholesterol as they contain omega-3 and omega-6 fatty acids and phytosterols that decrease the natural cholesterol synthesis in the body.

Cure Anemia

Growing children, adolescents, and menstruating and pregnant women specifically should monitor their iron levels to avoid complications. Also, if you are ill or have undergone surgery, include figs in your diet to increase the iron levels in your body and deal with the problem efficiently.

Lower Sugar Levels In Diabetic Patients 

Each serving of dried figs contains 19-26g sugar 

Not just the fruit, but the leaves also have benefits for your health. Fig leaves have amazing properties that help regulate your blood glucose levels. According to a study, including fig leaves in the diet helped control the rise in blood sugar post a meal in insulin-dependent diabetics.

You can consume fig leaves in the form of tea. You can boil 4-5 fig leaves in filtered water and drink this as tea. You can also dry fig leaves and grind them to obtain a powder. Add two tablespoons of this powder to a liter of water and boil it. Voila! Your tea is ready!

Choose Fresh Compared to their dried counterparts, fresh figs are lower in calories and sugar." It is anyway not advisable for diabetics to have excess dried fruits as they are more concentrated in terms of sugar. 

Figs are good in fibre content and when taken in moderation are good for diabetic patients. Avoid consuming huge amounts and also dried figs.

Benefits of Figs For Skin

Prevent Wrinkles 

A study found that fig extract had an antioxidative and anti collagenase effect on wrinkled skin and reduced the percentage of wrinkle depth 

In another study, it was found that a formulation containing fig fruit extract decreased skin melanin, trans-epidermal water loss, and skin sebum significantly. It also increased skin hydration. Hence, figs could be used as a remedy for hyperpigmentation, acne, freckles, and wrinkles.

Cure Boils And Warts

You can apply a fig directly on the skin to bring down various forms of skin inflammation like boils and abscess. A study found that the latex of the fig tree exhibited antiwart activity. This could be due to the proteolytic activity of the latex enzymes.

make Your Skin Soft And Supple

Figs contain a high amount of vitamin C, a powerful antioxidant that helps to lighten and even out the skin tone. Blend five figs to get a smooth paste. Add a teaspoon each of powdered oatmeal and milk and half a teaspoon of dried ginger powder to it. Mix well to form a smooth paste. Use this face pack twice a week to get soft and smooth skin.

Benefits of Figs For Hair

Figs are very popular in the hair care industry as their extracts are used to create amazing hair conditioners. These extracts provide moisture to the scalp and help in the detangling of hair. They moisturize the hair without making it heavy or weighed down.

Hair loss usually occurs due to lack of proper nourishment. Figs contain hair-friendly nutrients like magnesium, vitamin C, and vitamin E which promote hair growth. The essential nutrients present in this fruit stimulate blood circulation in the scalp to accelerate hair growth.

Q. How many figs should I eat a day?

A. You should consume 2-3 figs per day. 

Q. What is the best time to eat figs?

A. Since the best time to consume dried fruits is in the morning. As for the fresh fruit, there is no specified time.

for diabtes patient: use fresh figs for best results.

BeacaUSE fresh figs are more nutritious than their dry counterparts, so try to include more of them in your diet.

Around 100 grams of fresh figs provide just 74 calories and dried figs provide 249 calories.

2 medium dried figs containing 15 gm carbohydrate 

Each serving of dried figs contains 19-26g sugar 

The glycemic index of dried figs is 61, which puts it in the moderate category. Compared to dried figs

Fig Recipes To Try 

1. Fig Jam

2. Fig Cake 

3. Fig halwa

4. Anjeer Salad