PCOS એટલે શું (પાર્ટ -૧) / WHAT IS PCOS ??? (Part - 1)

   -By dietician Twinkle prajapati Apex clinic 

 PCOS - Polycystic ovary syndrome

PCOS માટેના કારણો : 

PCOS માટેના  સૌથી સામાન્ય કારણો

આનુવંશિક

સ્થૂળતા

હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર છે.

 PCOS ના જોખમી પરિબળો અને લક્ષણો છે :

1. આ દિવસોમાં PCOS કેમ વધી રહ્યું છે?

 પીસીઓએસના કેસોમાં વધારો થવાનું  કારણોમાંનું એક તેમની જીવનશૈલી છે જેમાં ઉચ્ચ સ્તરના તાણ, કસરતનો અભાવ, અવ્યવસ્થિત આહાર અને યોગ્ય ઊંઘનો અભાવ શામેલ છે. બીજું સૌથી સામાન્ય કારણ સ્થૂળતા છે, જે બેઠાડુ જીવનશૈલીનું સીધું પરિણામ છે.

PCOS/PCOD ના પ્રકાર :

 PCOS ને વ્યાપક રીતે બે પ્રકારમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યું છે:

1. ઇન્સ્યુલિન પ્રતિરોધક PCOS:

ઇન્સ્યુલિન પ્રતિરોધક અથવા પ્રકાર 1 પીસીઓએસ સામાન્ય રીતે પીસીઓએસના તમામ ચિહ્નો સાથે સંકળાયેલ છે જેમાં સ્થૂળતા, ચહેરાના વાળ, વાળ ખરવા અને લોહીના પ્રવાહમાં પુરૂષ હોર્મોન્સના ઉચ્ચ સ્તરને કારણે ખીલનો સમાવેશ થાય છે.  જે ચરબી તરીકે તેના સંગ્રહ તરફ દોરી જાય છે.  પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ અને હૃદય રોગ થવાનું જોખમ રહેલું છે. આવા દર્દીઓને સામાન્ય રીતે આહાર અને વજન ઘટાડવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. જો કે, તે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે આવા દર્દીઓ માટે વજન ઘટાડવાનું સરળ નથી.

વજન ઘટાડવાની સાથે, દર્દીઓને બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવા માટે સપ્લિમેન્ટ્સ પણ આપવામાં આવી શકે છે.

2. બિન-ઇન્સ્યુલિન પ્રતિરોધક PCOS:

નોન-ઈન્સ્યુલિન રેઝિસ્ટન્ટ અથવા ટાઈપ 2 પીસીઓએસ એ એવી પરિસ્થિતિ છે જ્યારે દર્દી ઈન્સ્યુલિન પ્રતિકારના કોઈ ચિહ્નો દેખાતો નથી અને છતાં, પીસીઓએસથી પીડાય છે. નોન-ઇન્સ્યુલિન પીસીઓએસ અન્ય કારણોસર થાય છે જેમ કે એડ્રેનલ સ્ટ્રેસ, થાઇરોઇડ, વિટામિન ડી અથવા આયોડિનની ઉણપ વગેરે. ટાઈપ 2 પીસીઓએસ માટેની સારવાર શરીરને કુદરતી રીતે સાજા કરવા પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જેમાં વધુ લયબદ્ધ અને આરામદાયક કસરતોનો સમાવેશ થાય છે.

PCOS: સ્ક્રીનીંગ અને નિદાન:

PCOS ના દેખાતા લક્ષણો એવા હોય છે કે તે અન્ય કોઈ રોગ સાથે મૂંઝવણમાં મૂકાઈ શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે પીસીઓએસનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટરને સામાન્ય રીતે શ્રેણીબદ્ધ પરીક્ષણ પરિણામોની જરૂર હોય છે. આ પરીક્ષણોમાં શારીરિક તપાસ, રક્ત પરીક્ષણ અને પેલ્વિક સ્કેનનો સમાવેશ થાય છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય પરીક્ષણો છે જેના માટે તમારા ડૉક્ટર તમને આયોજન કરવાનું કહી શકે છે:

1. શારીરિક પરીક્ષા:

તમારા ડૉક્ટર શારીરિક તપાસ કરી શકે છે જ્યાં તે તમારું વજન અને કમર માપી શકે છે. તમારા BMIની ગણતરી કરો, ચહેરા, રામરામ અથવા છાતી જેવા અનિચ્છનીય ભાગોમાં વાળની ​​અસામાન્ય વૃદ્ધિનું નિરીક્ષણ કરો. વાળ ખરતા અને ડેન્ડ્રફમાં વધારો જુઓ. ચહેરા, પીઠ અને હાથ પર ખીલના વધારાનું અવલોકન કરો.

2. પેલ્વિક પરીક્ષા:

ડૉક્ટર શારીરિક તપાસ કરી શકે છે, જ્યાં તે પેલ્વિક વિસ્તારમાં કોઈ અસામાન્ય વૃદ્ધિ અનુભવી શકે છે. આમાં અંડાશય, ભગ્ન, યોનિ, ફેલોપિયન ટ્યુબ, ગુદામાર્ગ, સર્વિક્સ વગેરેમાં અસાધારણતા શોધવાનો સમાવેશ થાય છે.

3. રક્ત પરીક્ષણો:

ભૌતિક પુરાવા સામાન્ય રીતે પરીક્ષણોની બેટરી તરફ દોરી જાય છે, ખાસ કરીને જો સ્પષ્ટ સૂચકાંકોમાં વજનમાં વધારો અને વાળ વૃદ્ધિનો સમાવેશ થાય છે. તમારા લક્ષણોના આધારે, તમારા ડૉક્ટર તમને બધી શંકાઓને દૂર કરવા માટે આ પરીક્ષણો લેવા માટે કહી શકે છે.

TSH, T3 અને T4

શારીરિક લક્ષણો માટે સોંપાયેલ સૌથી સામાન્ય પરીક્ષણ થાઇરોઇડ પરીક્ષણ છે. TSH, T3 અને T4 રક્ત પરીક્ષણો તમારા લોહીના પ્રવાહમાં થાઇરોઇડ હોર્મોન્સના સ્તરની ગણતરી કરે છે. આ એક નાબૂદી પરીક્ષણ છે, જો તમારા થાઇરોઇડ હોર્મોન પરિણામો સામાન્ય છે, તો તમને અન્ય પરીક્ષણો સોંપવામાં આવી શકે છે.