ઓછી ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) વાળો ખોરાક શા માટે ડાયાબિટીઝના પેશન્ટ માટે જરૂરી છે?? / Why is a low glycemic index (GI) diet necessary for a diabetic patient?

 -By dietician Twinkle prajapati Apex clinic

ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) શું છે?

ગ્લાયસેમિકઇન્ડેક્સ (GI) એ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ ધરાવતા ખોરાક માટે રેટિંગ સિસ્ટમ છે. તે દર્શાવે છે કે દરેક ખોરાક તમારા લોહી ખાંડ (ગ્લુકોઝ) સ્તરને કેટલી ઝડપથી અસર કરે છે જ્યારે તે ખોરાક જાતે જ ખાવામાં આવે છે.

ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) કાર્બોહાઇડ્રેટ્સને રેટ કરે છે કે તેઓ લોહીના ગ્લુકોઝ સ્તરને કેટલી ઝડપથી વધારશે.

ગ્લાયસેમિક  લોડ (GL) ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ અને ખોરાકમાં કાર્બોહાઇડ્રેટની માત્રા અનુસાર કાર્બોહાઇડ્રેટ્સનું મૂલ્યાંકન કરે છે.

ખાદ્યપદાર્થની ઓછી જીઆઈ રેટિંગનો અર્થ એ નથી કે તમે તે ખોરાકની મોટી સેવા ખાઈ શકો છો - કાર્બોહાઇડ્રેટ અને કિલોજુલની કુલ માત્રા હજુ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.

GLYCEMIC INDEX

ઉચ્ચ GI ખોરાક

કાર્બોહાઇડ્રેટ ખોરાક કે જે તમારા શરીર દ્વારા ઝડપથી તૂટી જાય છે અને લોહીમાં ગ્લુકોઝમાં ઝડપથી વધારો કરે છે તે ઉચ્ચ GI રેટિંગ ધરાવે છે. કેટલાક ઉચ્ચ જીઆઈ ખોરાક છે:

ખાંડ અને ખાંડયુક્ત ખોરાક

ખાંડયુક્ત હળવા પીણાં

સફેદ બ્રેડ

બટાકા

સફેદ ભાત

નીચા અને મધ્યમ GI ખોરાક

નિમ્ન અથવા મધ્યમ જીઆઈ ખોરાક વધુ ધીમેથી તૂટી જાય છે અને સમય જતાં લોહીમાં શર્કરાના સ્તરમાં ધીમે ધીમે વધારો કરે છે. કેટલાક ઉદાહરણો છે:

કેટલાક ફળ અને શાકભાજી

કઠોળ

આખા અનાજનો ખોરાક, જેમ કે પોરીજ ઓટ્સ

શું ઓછું GI ખોરાક આરોગ્યપ્રદ છે?

કેટલાક ઓછા GI ખોરાક, જેમ કે આખા અનાજનો ખોરાક, ફળ, શાકભાજી, કઠોળ અને મસૂર, એવા ખોરાક છે જે આપણે તંદુરસ્ત, સંતુલિત આહારના ભાગ રૂપે ખાવા જોઈએ.

જો કે, ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સનો ઉપયોગ કરીને તે નક્કી કરવામાં આવે છે કે ખોરાક અથવા ખોરાકના સંયોજનો સ્વાસ્થ્યપ્રદ છે કે કેમ તે ભ્રામક હોઈ શકે છે.

ઉચ્ચ GI ધરાવતો ખોરાક અનિચ્છનીય નથી અને ઓછો GI ધરાવતો તમામ ખોરાક સ્વાસ્થ્યપ્રદ નથી. ઉદાહરણ તરીકે, તરબૂચ અને કેટલીકવાર પાર્સનીપ્સ ઉચ્ચ જીઆઈ ખોરાક છે, જ્યારે ચોકલેટ કેકમાં જીઆઈ મૂલ્ય ઓછું હોય છે.

ઉપરાંત, જે ખોરાકમાં ચરબી અને પ્રોટીન હોય છે અથવા તેમાં રાંધવામાં આવે છે તે કાર્બોહાઇડ્રેટનું શોષણ ધીમું કરે છે, તેમના જીઆઇ ઘટાડે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ચરબી વગર રાંધેલા બટાકાની સરખામણીમાં ક્રિસ્પમાં જીઆઈ ઓછું હોય છે. જો કે, ક્રિપ્સમાં ચરબીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે અને તેને મધ્યમ માત્રામાં ખાવું જોઈએ.

જો તમે માત્ર નીચા GI વાળા ખોરાક ખાઓ છો, તો તમારો આહાર અસંતુલિત અને વધુ ચરબીયુક્ત હોઈ શકે છે.

શું ઓછું GI ખોરાક મને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે?

લો જીઆઈ ખોરાક, જેના કારણે તમારા બ્લડ સુગરનું સ્તર વધે છે અને ધીમે ધીમે ઘટે છે, તે તમને લાંબા સમય સુધી ભરપૂર અનુભવવામાં મદદ કરી શકે છે. આ તમારી ભૂખને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે અને જો તમે વજન ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં હોવ તો તે ઉપયોગી થઈ શકે છે.

જો કે, ઉપર સૂચવ્યા મુજબ, નીચા GI ધરાવતા તમામ ખોરાક આરોગ્યપ્રદ નથી. તેથી, એકલા GI પર આધાર રાખવો એ નક્કી કરવાની સારી રીત નથી કે ખોરાક અથવા ખોરાકના સંયોજનો તંદુરસ્ત છે.

શું ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ ડાયાબિટીસવાળા લોકોને મદદ કરી શકે છે?

ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો માટે ઉપયોગી થઈ શકે છે કારણ કે નીચા GI રેટિંગવાળા ખોરાક ખાવાથી લોહીમાં શર્કરાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળી શકે છે.

જો કે, અન્ય પરિબળો પણ ધ્યાનમાં લેવા જોઈએ. સંશોધન દર્શાવે છે કે તમે જે કાર્બોહાઇડ્રેટ ખાઓ છો, તેના GI રેટિંગને બદલે, જમ્યા પછી લોહીમાં શર્કરાના સ્તર પર સૌથી વધુ પ્રભાવ પાડે છે.

તંદુરસ્ત, સંતુલિત આહાર લેવો પણ મહત્વપૂર્ણ છે જેમાં ચરબી, ખાંડ અને મીઠું ઓછું હોય અને ફળો અને શાકભાજી વધુ હોય. જો તમને તમારા આહારમાં ફેરફાર કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હોય, અથવા તમને સલાહની જરૂર હોય, તો ડાયાબિટીસના આહાર નિષ્ણાત તમને આહાર યોજના બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે. ડાયેટિશિયનને સંદર્ભિત કરવા વિશે તમારા GP સાથે વાત કરો.

What is the glycaemic index (GI)?

The glycaemic index (GI) is a rating system for foods containing carbohydrates. It shows how quickly each food affects your blood sugar (glucose) level when that food is eaten on its own.

High GI foods

Carbohydrates foods are broken down quickly by your body and cause a rapid increase in blood glucose have a high GI rating. Some high GI foods are:

Sugar and sugar foods 

Sugary soft drinks

White bread

Potatoes

White rice.

Low and medium GI foods

Low or medium GI foods are broken down more slowly and cause a gradual rise in blood sugar levels over time. Some examples are:

some fruit and vegetables

pulses

wholegrain foods, such as porridge oats.

Are low GI foods healthier?

Some low GI foods, such as wholegrain foods, fruit, vegetables, beans and lentils, are foods we should eat as part of a healthy, balanced diet.

However, using the glycaemic index to decide whether foods or combinations of foods are healthy can be misleading.

Foods with a high GI are not necessarily unhealthy and not all foods with a low GI are healthy. For example, watermelon and sometimes parsnips are high GI foods, while chocolate cake has a lower GI value.

Also, foods that contain, or are cooked with, fat and protein slow down the absorption of carbohydrate, lowering their GI. For example, crisps have a lower GI than potatoes cooked without fat. However, crisps are high in fat and should be eaten in moderation.

If you only eat foods with a low GI, your diet may be unbalanced and high in fat.

Find out more about eating a healthy, balanced diet.

Can low GI foods help me lose weight?

Low GI foods, which cause your blood sugar levels to rise and fall slowly, may help you feel fuller for longer. This could help control your appetite and may be useful if you're trying to lose weight.

However, as mentioned above, not all foods with a low GI are healthy. Therefore, relying on GI alone is not a good way to decide whether foods or combinations of foods are healthy.

Read more information about losing weight.

Can the glycaemic index help people with diabetes?

The glycaemic index can be useful for people with type 2 diabetes because eating foods with low GI ratings can help control blood glucose.

However, other factors must also be taken into account. Research has shown that the amount of carbohydrate you eat, rather than its GI rating, has the biggest influence on blood glucose levels after meals.

It's also important to eat a healthy, balanced diet that is low in fat, sugar and salt, and high in fruit and vegetables. If you've been advised to make changes to your diet, or you need advice, a diabetes dietitian can help you work out a diet plan. Speak to your GP about being referred to a dietitian.